Wydarzenia

W dniu 30 maja 2019 r. w siedzibie Centrum Geoedukacji Geoparku Kielce odbyła się Sesja Informacyjna Programu ds. Obserwacji Ziemi Copernicus. Sesja współorganizowana była przez Instytut Geodezji i Kartografii i Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Kielcach.  Konferencja objęta została honorowym patronatem Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.

Program Copernicus to flagowa inicjatywa Komisji Europejskiej oraz Europejskiej Agencji Kosmicznej. Celem Programu jest zbudowanie konstelacji satelitów obserwacyjnych jak również operacyjnych serwisów, pozwalających na wykorzystanie danych pozyskiwanych z satelitów oraz z naziemnych stacji pomiarowych do monitorowania: stanu atmosfery oraz mórz i oceanów, zmian klimatu, klęsk żywiołowych, bezpieczeństwa obywateli i wiele innych. Program Copernicus jest otwarty i bezpłatny dla wszystkich zainteresowanych użytkowników.

Spotkanie sfinansowane zostało ze środków projektu BalticSatApps, zatytułowanego „BalticSatApps - przyspieszenie wprowadzania na rynek usług opartych o dostęp i przetwarzanie danych satelitarnych w rejonie Morza Bałtyckiego”, współfinansowanego ze środków Komisji Europejskiej w ramach programu Interreg Baltic Sea Region.

Tematyka Sesji Informacyjnej została przygotowana zgodnie z potrzebami pracowników Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska jak również innych instytucji zajmujących się realizacją zadań związanych z szeroko pojętą ochroną środowiska.

Zgodnie z Agendą, w pierwszej kolejności specjaliści z Centrum Teledetekcji IGiK przedstawili podstawową wiedzę z zakresu  teledetekcji. Uczestnicy zapoznani zostali z takimi pojęciami jak: rozdzielczość przestrzenna, spektralna i czasowa, wskaźniki teledetekcyjne i wiele innych (Prezentacja: Kielce RDOS Seriwsy Copernicus i dane satelitarne).

Następnie specjaliści Centrum Teledetekcji Instytutu Geodezji i Kartografii zapoznali uczestników z Programem Copernicus, specyfikacją i możliwościami zastosowania danych satelitarnych przez niego oferowanych jak również Serwisami Programu Copernicus (Prezentacja: Kielce RDOS Serwisy Copernicus i dane satelitarne).

W kolejnej części spotkania przedstawiono praktyczne wykorzystanie danych Copernicus  (Prezentacja: RDOS Praktyczne wykorzystanie danych Copernicus). Zaprezentowano możliwości wykorzystania tego typu danych w 4 głównych aspektach:

·         Analizy wieloczasowe i możliwości analizy zmian na podstawie danych satelitarnych jak również oceny wpływu inwestycji na otaczające tereny. Aspekt ten om omówiony został na przykładzie kopalni odkrywkowej Bełchatów. Na podstawie historycznych danych satelitarnych i danych Corine Land Cover  przenalizowano zmiany w pokryciu terenu, dla przedziału czasowego 1987-2019.

·         Monitoring obszarów leśnych. W tej części przedstawiono analizy teledetekcyjne w lasach, takie jak: zasięg lasów (aktualny i historyczny), klasyfikacja obszarów leśnych z podziałem na iglaste i liściaste, a w następnej kolejności z podziałem na gatunki. W tej części skupiono się także na przedstawieniu idei wskaźników teledetekcyjnych, w jaki praktyczny sposób można je wykorzystać do monitoringu lasów. Kolejnym przykładem był monitoring szkód wyrządzonych w lasach objętych ochroną na przykładzie Tatrzańskiego Parku Narodowego.

·         Monitoring wód i obszarów podmokłych. Ten temat poruszał głównie analizy wykonane na obszarach chronionych, takich jak Biebrzański Park Narodowy i Park Narodowy Ujście Warty. Bardzo ważnym aspektem w monitoringu takiego typu obszarów są dane radarowe, dlatego uczestników zapoznano z ich ideą (dane z satelity Sentinel-1). Dane hiperspektralne tak samo jak radarowe są użyteczne na takim typie podłoża. Dlatego na przykładzie analiz  Jeziora Zegrzyńskiego przedstawiono kilka przykładów.

·         Monitoring gatunków inwazyjnych. W tej części skupiono się tylko na danych hiperspektralnych. Ze względu na dużą czułość w wykrywaniu małych zmian w odbiciu spektralnym taki typ danych jest użyteczny w wykrywaniu gatunków inwazyjnych. Gatunki te nie różnią się za bardzo od roślinności rodzimej (mają podobne odbicie spektralne). Na postawie rośliny Łubin w Górach Kamiennych w Sudetach przedstawiono analizy monitoringu tego gatunku.

W ramach ostatniej części Sesji Informacyjnej zaprezentowano możliwości zastosowania danych i serwisów Programu Copernicus. W tej części skupiono się gównie na danych lądowych – Copernicus Land (CLMS). Szczegółowo omówiono poszczególne produkty takie jak CORINE Land Cover, na czym polega idea klasyfikacji terenu oraz jego użytkowanie oraz dane statystyczne które można uzyskać z tego produktu. W omawianym serwisie przedstawiono także dane pan-europejskie Hight Resolution Layers (HRL), czyli informacje rastrowe dla wybranych typów pokrycia terenu takie jak, warstwy nieprzepuszczalne (impreviousness), warstwy o lasach (forest), warstwy dla łąk (grasslands) oraz warstwy dla terenów wodnych i podmokłych (water & wetness). Ostatnim aspektem prezentacji były produkty lokalne, Urban Atlas, Riparian Zones i Natura 2000, skupiające się na szczegółowej informacji o pokryciu terenu i jego użytkowaniu tylko dla obszarów tematycznych (Prezentacja: Kielce RDOS Produkty Copernicus).

Instytucje zainteresowane współpracą i przeprowadzeniem podobnego wydarzenia w ich siedzibie zapraszamy do kontaktu: damian.olszewski@igik.edu.pl